بر دروازه های رمضان: رمضان با روشنایی، طراوت، خوبی ها و پاکیزگی هایش در شُرف آمدن است، می آیدتا انسان ها را بر محور قوت تصمیم گیری و دگرگونی در برابر سختی ها و پیروزی در مقابل مشکلات زندگی تربیه کند. پیامبر صلی الله علیه وسلم قدوم و تشریف آوری رمضان را به اصحابش تبریک گفته و آنان را بشارت می داد، و برای شان می فرمود:»رمضان ماه مبارک نزد شما آمد که خداوند روزهآن را فرض گردانیده، درین ماه دروازه های بهشت باز می شود، دروازه های دوزخ بسته شده و شیطان ها به زنجیز کشیده می شوند. درین ماه شبی است که از هزار ماه برتر است، کسی که از برکات این ماه محروم شود درحقیقت از همه فضایل محروم مانده است«. مسند احمد. بر دروازه های رمضان: رمضان با روشنایی، طراوت، خوبی ها و پاکیزگی هایش در شُرف آمدن است، می آیدتا انسان ها را بر محور قوت تصمیم گیری و دگرگونی در برابر سختی ها و پیروزی در مقابل مشکلات زندگی تربیه کند. پیامبر صلی الله علیه وسلم قدوم و تشریف آوری رمضان را به اصحابش تبریک گفته و آنان را بشارت می داد، و برای شان می فرمود:»رمضان ماه مبارک نزد شما آمد که خداوند روزهآن را فرض گردانیده،

به نام او که: دل سرا پرده‌ی محبت اوست.

الهی!

در الهیت، یکتایی!

و در اَحدیت، بی همتایی!

و در ذات و صفات، از خلق جدایی!

متصف به بهایی! متّحد به کبریایی!

مایه‌ی هر بینوا، و پناه هر گدایی!

همه را خدایی تا دوست، که رایی!

الهی!

از کرم همین چشم داریم، و از لطف تو همین گوش داریم!

بیا مرز ما را، که بس آلوده ایم به کِردِ خویش!

بس در مانده ایم به وقت خویش!

بس مغروریم به پندار خویش!

بس محبوسیم در سزای خویش!

دست گیر ما را به فضل خویش!

باز خوان ما را به کرم خویش! بار دِه ما را به احسان خویش!  

این بانوی فهیم، بردبار و اندیشمند و گرامی که ما از آن سخن می‌گوئیم برگزیده هر مسلمان و عزیزدل هر مؤمن است. او کسی است که از پستان‌های پاک و مطهرش مولود مبارکی هم‌چون محمد ابن عبدالله تغذیه می‌کند و در آغوش گرم و مهربانش می‌آساید و در دامان پرمهر و محبتش پرورش می‌یابد و فصاحت و بلاغت و شیرینی لهجه او و خویشاوندانش با طبیعت و سرشت این کودک عجین می‌گردد و در نتیجه او زیباترین سخن را دارد و شیرین‌ترین لهجه را. آری؛ این بانوی گرامی و ارجمند حلیمه سعدیه مادر رضاعی پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه وسلم) می‌باشد.

باید دانست شیردهی حلیمه به مولود مبارکی که باغ دنیا را پر از عطر نیکی و محبت نمود و فروغ هدایت را بر ظلمتکده‌اش افروخت و بوستان دنیا را با نهال‌های فضائل اخلاقی و آداب و سنن خداپسندانه آراست؛ داستانی دارد از زیباترین و شگفت‌انگیزترین داستان‌ها؛ به پای صحبت حلیمه می‌نشینیم تا داستانش را با زیبائی و جذابیتی خاص و در عین حال ساده و گیرا برای ما بیان کند گزارش او در مورد پیامبر از زیباترین گزارش‌ها و داستان‌ها است او چنین می‌گوید : همراه با شوهر و فرزند کوچک‌مان از خانه بیرون شده و در جستجوی کودکان شیرخواره راهی مکه شدیم تعدادی از زنان بنی سعد همراه ما بودند آنها نیز همین هدف را دنبال می‌کردند خشکسالی بر همه‌جا حاکم بود، کشت و زراعت‌ها از بی‌آبی، خشکیده بودند و پستان‌ها قطره‌ای از شیر سخاوت نمی‌کردند. ما دو سواری همراه داشتیم که بسیار نحیف و لاغر و پیر و ناتوان بودند قطره‌ای از شیر در پستان‌هایشان یافت نمی‌شد. من و فرزندم روی یکی از آنها سوار شدیم و شوهرم[1] نیز بر روی آن شتر دیگر، اما شتر شوهرم لاغرتر و ناتوان‌تر بود. قسم به خدا به خاطر گریه پسرم شب‌ها آرام و خواب نداشتیم چرا که در پستان‌هایم شیری یافت نمی‌شد تا به او بدهم و خاموشش سازم در پستان‌های شتر نیز شیری نبود که با آن تغذیه کند در میان راه ما از دیگران عقب مانده بودیم چرا که الاغ ما بسیار لاغر و ناتوان بود و این باعث شد تا دوستان همسفر از ما برنجند و متحمل مشکلات و سختی‌هایی در سفر بشوند.  

 حسين‌ بن‌ علي رضي‌ الله‌ عنه در پنجم‌ شعبان‌ سال‌ چهارم‌ هجري‌ متولّد شد، رسول‌ الله صلي‌الله‌عليه‌وسلم او را تحنيك‌ كرد و برايش‌ دعا فرمود و نامش‌ را "حسين"‌ گذاشت‌. حسين‌ رضي الله عنه هنگام‌ وفات‌ رسول‌ اكرم‌صلي الله عليه و سلم حدود شش‌ سال‌ و نيم‌عمر داشت‌؛ زيرا او در ماه‌ شعبان‌ سال‌ چهارم‌ هجري‌ به‌ دنيا آمد و رحلت‌ رسول‌ اكرم‌صلي الله عليه و سلم روز دوشنبه‌ دوازدهم‌ ربيع‌ الاوّل‌سال‌ يازدهم‌ هجري‌ واقع‌ شد.

ابو ايوب‌ انصاري ‌رضي الله عنه مي‌فرمايد: روزي‌ نزد رسول‌ الله صلي الله عليه و سلم رفتم‌، ديدم‌ كه‌ حسن‌ و حسين‌ رضي‌الله عنهما بر سينه‌ي‌ رسول‌الله صلي الله عليه و سلم بازي‌ مي‌كنند، گفتم‌: يا رسول‌ الله! اينها را دوست‌ داري‌؟ فرمود: چرا دوست‌ نداشته‌ باشم‌، اينها دو ريحانه‌ (موجب‌راحت‌ و شادماني‌) من‌ در دنيا هستند.

حضرت حارث‌ از حضرت علي رضي‌الله‌عنه ‌ (به‌ طور مرفوع‌) روايت‌ كرده‌ است‌ كه‌ پيامبر اكرم ‌صلي الله عليه و سلم فرمود: «حسن‌ و حسين‌ سرور جوانان‌ بهشت‌ هستند.»

يزيد بن‌ ابي‌ زياد مي‌گويد: يك‌ بار رسول‌ خدا صلي الله عليه و سلم صداي‌ گريه‌ي‌ حسين‌ را شنيد، به‌ مادرش‌ (فاطمه‌) فرمود‌: آيا نمي‌داني‌ كه‌ گريه‌ي‌ او مرا ناراحت‌ مي‌كند؟  

شجاعت و سیاست ایشان:

معاویه از نظر شهامت و شجاعت نیز مشهور بود و در مقابل باطل موضع سخت و تندی داشت در اکثر جاهایی که به آن حمله می کرد پیروز می شد و فتو حات زیادی به دست ایشان انجام شده است. حضرت عمر فرمود: «دعونا من ذم فتی قریش من یضحک فی الغضب و لا ینال ما عنده الا علی الرضا و لا یؤخذ ما فوق راسه الا من تحت قدمیه». ترجمه:« ما را بگذارید از بد گفتن در مورد جوان قریش که در وقت خشم می خندد و به آنچه که در اختیار اوست بدون رضایت و اجازه اش هیچ کس توان دستیابی به آن را ندارند و آنچه را بر سر دارد کسی نمی تواند از او بگیرد مگر اینکه بر قدمش بیفتی و التماس کنی». این نشان از شجاعت و غیرت و شهامت معاویه می باشد. همچنین نمونه ای دیگر از شجاعت ایشان داستان نامه به پادشاه روم می باشد. رومی ها اکثرا با سپاه اسلام درگیر جنگ بودند. حضرت معاویه برای نابودی شان سیاست عجیبی اختیار کرده بود. ایشان سربازان خویش را به دو گروه تقسیم کردند و گروهی را تابستان برای جنگ با رومی ها می فرستاد و گروه دوم را در زمستان ارسال می کرد تا گروه اول بتواند استراحت نمایند. و به این شکل اکثرا در جبهه ها علیه آنها پیروز می شدند رومی ها نیز چون قدرت معاویه را دیده بودند به دنبال فرصت می گشتند همین که با خبر شدند معاویه با حضرت علی در گیر جنگ است کم کم سپاه خویش را آماده حمله کردند حضرت معاویه از این تصمیم مطلع شد ونامه شدید اللعنی به شرح زیر برای پادشاه روم نوشت: (والله لئن لم تنته و ترجع الی بلادک یا لعین لاصطلحن ان و ابن عمی علیک و لاخرجنک من جمیع بلادک و لاضیقن علیک الارض بماربحت). ترجمه:« بخدا سوگند اگر به این لشکرکشی پایان ندهی و بر نگردید به سوی شهرهای خودتان ای ملعون! به زودی با پسر عمویم(منظورش حضرت علی بود) صلح خواهیم کرد و بر شما حمله ور خواهیم شد طوری که از سرزمین هایتان بیرونتان می رانیم و زمین را بر شما تنگ خواهیم کرد. هرجا که بروید امانتان نمی دهیم». جای دیگر فرمود: اگر قصد لشکر کشی کنید. قسطنطنیه را با خاک یکسان خواهیم کرد پادشاه روم پس از رؤیت این نامه ترس سراپای وجودش را می گیرد و از شجاعت معاویه متحیر شده از تصمیم خویش صرف نظر می نماید.

محبت حضرت معاویه با پیامبر :

حضرت معاویه اینقدر به جناب رسول اکرم محبت داشتند که وقتی عباس بن ربیعه را دیدند که مشابه رسول الله بودند بر پیشانی ایشان بوسه زدند و «نهر مرغاب» را به او انعام دادند. و حضرت حسن را که نوه و مشابه رسول اکرم بودند یک مرتبه پانزده میلیون درهم انعام دادند.

مقام علمی و فقهی ایشان:

حضرت عبدالله بن عباس فرمودند: معاویه را بگذارید که او یقینا عالم فقیه و صحابی است. و نیز فرمودند: هیچ کسی از ما عالم تر از حضرت معاویه نیست. و نیز فرمودند: من هیچ احدی را از حضرت معاویه به امر امارت سزاوارتر نمی بینم. ابن عباس فرمودند:«معاویه فقیة» حضرت معاویه فقیه است.

سادگی و استغنای حضرت معاویه :

حضرت ابو مجلز می فرماید: یک بار حضرت معاویه به جمعی رسیدند مردم همگی برای احترام ایشان بلند شدند اما ایشان این امر را نپسندیده و فرمودند: «شما در آینده نباید چنین بکنید، زیرا من از نبی اکرم شنیده ام که فرمودند: کسی که برپا شدن مردم را به جلوی خود بپسندد او برای خود در جهنم جای رزور کرده است». سادگی حضرت معاویه از این قرار بود که یونس بن میسره می فرماید: «من حضرت معاویه را در بازارهای دمشق دیدم درحالی که راه می رفت که پیر آهن پیوند زده برتن داشت». یک بار عموم مردم دیدند که ایشان در مسجد جامع دمشق درحالی خطبه های جمعه را می خواندند که پیر آهن پیوند داری برتن داشتند.

اما استغنای ایشان به این صورت بود زمانی که ایشان استاندار (شام) بودند شأن و شوکت ظاهری را اختیار کرده بودند و علتش این بود که این منطقه، منطقه مرزی و حساسی بود و ایشان بدین طریق می خواستند هیبت و ابهت مسلمین را به کفار نشان بدهند در اویل حضرت عمر این شأن و شوکت ظاهری را نپسندیدند و حتی از ایشان در این مورد باز خواست کردند ایشان در پاسخ فرمودند:« ای امیر االمومنین ما در سرزمینی زندگی می کنیم که هر آن جاسوسان دشمن به کثرت تردد دارند. بنابر این برای ارعابشان این تظاهر را لازم می بینم و این وقار و ابهتی برای اسلام و مسلمین است». در این هنگام حضرت عبدالرحمن بن عوف نیز همراه حضرت عمر بودند او پس از شنیدن این پاسخ منطقی گفت: ای امیرالمومنین! ببین چطور با روش خوبی خودش را تبرئه کرد. حضرت عمر فرمودند: « به همین خاطر این بار گران را بردوش او انداخته ایم». شخصی قریشی یکی از انصار را طوری زد که دندانها جلوی وی شکست و این پرونده را نزد حضرت معاویه بردند و بعد از گفت و گوی زیاد و نظر خواهی از طرفین مسئله حل نگردید. حضرت معاویه فرمود: بسیار خوب تو برو و اختیار داری و حضرت ابو درداء در آن مجلس حضور داشت و هنگامی که این صحنه را مشاهده نمود فرمود: از رسول خدا شنیده ام که این چنین می فرمود: هر کسی که متحمل اذیت و آزار سختی بر بدنش بشود و در پی انتقام نباشد خداوند ارزش و مراتب وی را افزایش و گناهانش را مورد عفو و بخشش قرار خواهد داد؛ وقتی انصاری این را شنید گفت: آیا واقعا این سخنان را خودتان مستقیما از رسول خدا شنیده ای؟ حضرت ابو درداء فرمود: آری! خودم شخصا این سخنن را با گوشهایم از رسول خدا شنیده ام و قلبم آن را حفظ نموده است. شخص انصاری گفت پس شما گواه باشید که من این (مجرم) را مورد عفو و بخشش قرار دادم وقتی حضرت معاویه این صحنه را مشاهده نمود بسیار خرسند گردید و شخص عفو کننده را گرامی داشت و وی را تحفه های زیادی عنایت فرمود.

الحمد لله، والصلاة والسلام على رسول الله، وعلى آله وصحبه ومن اتبعهم بإحسان إلى يوم الدين، أما بعد..
خداوند می فرماید:‌ (وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَة لِلْعَالَمِينَ) [الأنبياء: 107] (اي پيغمبر!) ما تو را جز به عنوان رحمت جهانيان نفرستاده ايم.

این آیه از حقیقت رسالت بزرگی به صورت حصر، پرده بر می دارد که رسول صلی الله علیه وسلم و رسالتش رحمت اند؛ چرا که آن چه آورده اند، سبب سعادت بشریت و موجب اصلاح دنیا و آخرت‏شان می گردد و با بعثت پیامبر صلی الله علیه وسلم، همه مردم - مؤمن و غیر مؤمن- از فرورفتن به زمین، تغییر چهره و عذاب نابود کننده در امان شدند. موقعی که برخی از اصحاب برایش فرمودند: علیه مشرکین دعا کن. فرمودند:‌ من برای نفرین کردن فرستاده نشدم؛ بلکه به حیث رحمت مبعوث گردیدم.
 

محمدیوسف ارباب شبستان
دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ - مشهد

شیخ محمد غزالی یکی از دعوتگران بزرگ اسلام و از بزرگترین مردان اصلاحگر بود. او دارای توانمندی و استعدادی بود که فقط نوابع از آن برخوردارند. او مؤمنی صادق در ایمان خود و مجاهدی خستگی ناپذیر در میدان بود اسلام تمام زندگی او را تحت‌الشعاع خود ساخته بود پس برای اسلام زیست و تمام زندگی خود را نذر خدمت به آن و قلم و اندیشه خود را صرف بیان مقاصد و روشن نمودن اهداف و شرح اصول و پایه‌های آن نمود و متعرضین به اسلام را سر جای خود نشاند راههایی که او را به هدفش می‌رساند را تجربه کرد و با نوشتن کتاب چاپ مقالات در نشریه‌ها استفاده از رادیو و تلویزیون تلاش کرد تا به هدفش دست یابد خداوند به او اندیشه‌ای ژرف داه بود و دارای اسلامی وسیع و شناختی هولناک از اسلام بود پس کتاب‌های زیادی در میدان اندیشه اسلامی تحویل جامعه اسلامی داد که سبب زنده شدن امت و اصلاح نسل و بازکردن راهی جدید در مسیر تربیت جوانان گشت او در هنگامی که در مطبوعات قلم می‌زد عقلها را می‌پروراند و فضاهای جدیدی در مسیر رشد اندیشه‌ها می‌گشود مطمئنا اگر او مشغول ادبیات می‌شد به بالاترین جایگاه‌های آن دست می‌یافت و می‌توانست بمانند نمونه بی‌نظیر و حجت در ادب و نابغه اسلام مصطفی صادق رافعی باشد اما او راه دعوت رابرگزید پس ادیب نابغه دعوت گشت.

در حدود پنجاه سال پیش در جایی در فرانسه، پیرمرد پنجاه ساله ای از اهالی ترکیه، زندگی می کرد که ابراهیم نام داشت، و یک خواربار فروشی را اداره می کرد.
این خواربار فروشی در آپارتمانی واقع بود که خانواده ای یهودی در یکی از واحدهای آن زندگی می کردند. این خانواده پسری داشتند به نام “جاد” که هفت سال بیشتر نداشت.
جاد عادت داشت که هر روز برای خرید مایحتاج منزل به مغازه عمو ابراهیم می آمد، وهر بار هنگام خروج از مغازه از فرصت استفاده می کرد وقطعه شکلاتی را می دزدید.
یک روز جاد فراموش کرد که طبق معمول از مغازه شکلات بردارد، اینجا بود که عمو ابراهیم او را صدا زد وبه او یادآوری کرد که شکلاتی را که هر روز بر می داشته، فراموش کرده است.

مقام علم